09/10/2018

Wonderdieet? Kort geluk, lange pijn

Vijf jaar na een dieet blijkt het percentage lijners dat het gewichtsverlies behoudt vrijwel nihil. Dit onderzoek, gepubliceerd in Psychologie Magazine in de jaren negentig, maakte indruk op mij. Wat een domper!
 
Zelf behoorde ik ook tot de groep die na het afvallen altijd aankwam. Maar ik wist dat ik bepaald niet de enige was, al mijn vriendinnen die wat voor dieet dan ook volgden, werden net als ik een ‘jojo’. Later las ik steevast hetzelfde; slechts twintig tot tien procent van de lijners lukt het om blijvend op gewicht te blijven.

Modediëten
‘Na een dieetkuur vallen mensen terug in de oude eetgewoonten en vaak worden ze zwaarder’, schreef voedingsdeskundige Evi van Mol al in 2005. Zij onderzocht verschillende modediëten, zoals Montignac, Atkins, South Beach en het bloedgroepdieet. Hoe extremer het dieet, hoe sneller de terugval

Hunkeren naar spaghetti
En ook invloedrijke hoogleraren op het gebied van preventie, voedingsleer of psychologie, zoals Jaap Seidell, Ingrid Steenhuis en Martijn Katan komen tot dezelfde conclusie: ’Hoe langer je een dieet volgt, hoe groter het verzet wordt. Je gaat hunkeren naar een lekkere punt gebak of een bord spaghetti. Na een maand of drie slaan de stoppen door en is het gedaan met het dieet. Daarna vallen vier van de vijf mensen weer terug in hun oude eetgewoonten. En dan komen de verloren kilo’s er weer aan’, aldus Katan, emeritus hoogleraar Voedingsleer.
 
Protesttasjes
Uit recent onderzoek, gepubliceerd in The Lancet, onder 15.500 Amerikaanse volwassenen die ongeveer 25 jaar lang zijn gevolgd, blijkt dat het populaire koolhydraatarme dieet minder goed uitpakt. Een dieet met weinig koolhydraten is even slecht voor de gezondheid als voedsel met veel koolhydraten. Botanisch vormgever Pascal Stroet ergerde zich zo aan de hype rond het koolhydraatarme dieet dat hij protesttasjes (zie foto) heeft gemaakt. Met zijn actie hoopt hij de aardappel terug te krijgen op het menu.
 
Quick fix
Helaas beginnen veel mensen hoopvol en vol goede moed steeds opnieuw aan een dieet. Onlangs vroeg een kennis me of ik haar kon adviseren: met welk dieet raakte ze het snelste vijf kilo kwijt? Op mijn wedervraag wat ze ervan verwachtte, antwoordde ze: ‘Duidelijke richtlijnen, makkelijk te volgen en snelle resultaten.’ Quick fix, lekker eenvoudig.
Wonderdiëten met blijvend resultaat, quick fix, we willen het zo graag, maar het is onmogelijk. Ooit zei iemand tegen mij: ‘Ga maar lekker dromen over een wonderolietje dat ervoor zorgt dat je ’s nachts alle suikers en vetten uitzweet.’
 
Coachtraject op maat
Toch heb ik een oplossing gevonden: ‘Grip op je gewicht’. Het is geen toverformule, het traject heeft als doel dat je (weer) de baas wordt over je eetpatroon. Het is een coachtraject op maat waarin je zelf uitzoekt waar je gevoelig voor bent. Eet je bijvoorbeeld omdat het je wordt aangeboden? Omdat je het lekker vindt of omdat je gestrest bent? Misschien eet je vooral om jezelf te troosten, misschien is snacken domweg een gewoonte geworden.
 
Favoriete gerecht niet geschrapt
Als je niet weet welke psychologische processen een rol spelen, is de kans groot dat je blijft hangen in het jojo-effect. Zoals ik, jarenlang. Op en neer, steeds iets zwaarder. Tot ik begreep waarvoor ik gevoelig was en waarom ik altijd rond 15.00 uur ongelooflijk veel zin in iets lekkers had. Daarna was het een stuk eenvoudiger mijn eetpatroon aan te passen. Met kleine stapjes en slimme strategieën voor moeilijke momenten. Ik heb mijn favoriete gerecht echt niet geschrapt, alleen kies ik het nu bewust.
 
Eigenlijk is een coachtraject een ontdekkingsreis die je inzicht geeft in jezelf en een lange termijnoplossing biedt. Geen quick fix, maar je hebt er je hele leven plezier van! En dat is mijn tip: investeer in een langetermijnoplossing.